بازاریابی ویروسی چیست؟
بازاریابی ویروسی یک نوع بازاریابی است که میتواند منافع فروش بالقوه یک برند یا یک محصول را از طریق پیام‌هایی که مانند یک ویروس گسترش می‌یابد منتقل کند. به عبارت دیگر این کار به سرعت و از طریق فردی به فرد دیگر انجام میشود. درواقع در این نوع بازاریابی کاربران خودشان انتخاب می‌کنند که محتوا یا اطلاعاتی را درباره کسب‌وکاری به اشتراک بگذارند.
شبکه‌های اجتماعی به دلیل سهولت و سرعت اشتراک‌گذاری زیستگاه طبیعی این نوع بازاریابی هستند. فیلم‌های متحرک، جالب، تعجب برانگیز و دیدنی در یوتیوپ از جمله مثال‌های این نوع بازاریابی هستند که به سرعت در فیسبوک، توییتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته می‌شوند.
ویروسی بودن و سهولت در اشتراک در این نوع بازاریابی مانند یک شمشیر دو لبه عمل می‌کند. چراکه نباید فراموش کنیم در بازاریابی ویروسی بخش بزرگی از کنترل بدست کاربران است و ما درواقع درباره پیام‌های خطایی که از سوی آنها منتشر میشود و تفسیرهای خطایی که ممکن است کاربران از آن داشته باشند ریسک می‌کنیم. اما از طرف دیگر یک مبارزه موفق ویروسی و یک بازاریابی ویروسی قوی میتواند نتایج معجزه آسایی برای نام تجاری شما داشته باشد.
استراتژی بازاریابی ویروسی چیست؟
بازاریابی ویروسی یک استراتژی عملیاتی برای هر کسب و کار محسوب میشود که از بسترهای عمومی و شبکه های اجتماعی موجود، برای تبلیغ یک محصول استفاده می کند. همانطور که از نام استراتژی بازاریابی ویروسی پیداست، مفهوم آن به چگونگی انتشار اطلاعات در مورد یک محصول با سایر افراد، در رسانه های اجتماعی اشاره دارد. دقیقاً به همان روشی که ویروس از یک شخص به فرد دیگر گسترش می یابد؛ این انتشار و درگیر نمودن مخاطبان باید بگونه ای باشد که پیام و محتوای دلخواه به سرعت تکثیر شود و اثرگذاری بالایی بر رفتار مصرف کننده داشته باشد.
اساس کار استراتژی بازاریابی ویروسی در گسترش اطلاعات بطور وسیع خلاصه میشود و با استفاده از روش های مربوط به بازاریابی دهان به دهان، میتوان در راستای موفقیت و دستیابی اهداف بازاریابی ویروسی گام برداشت (به بازاریابی دهان به دهان مراجعه کنید)، همچنین فناوری های مدرن بر پایه اینترنت، این اجازه را به شرکتها داده است تا بازاریابی ویروسی را در بسیاری از بسترهای آنلاین تجربه کنند و قدرت مانور خود را در فضای مجازی، چند برابر کند.
بازاریابی ویروسی به طور معمول بهتر است چیزی را برای مخاطبان خود به صورت رایگان ارائه نماید تا میزان درگیری و ارتباط مخاطبان با اهداف کمپین افزایش یابد. این کار میتواند بگونه ای باشد که مخاطب بتواند یک آهنگ یا یک کتاب رایگان را براحتی دانلود نماید ویا با یک بازی سرگرم کننده، مشغول شود یاحتی میتوان مخاطب را با شرکت در یک مسابقه زنده آنلاین خیلی جذاب درگیر کرد. اگر تولید محتوا طوری باشد که مردم را به اشتراک گذاری مطلب با دیگران تشویق کند، میتوان انتظار داشت که پیام ویروسی تر باشد و افراد زیادی پیام محتوا را دریافت خواهند کرد.
بازاریابی ویروسی می تواند در شبکه های مختلف توسعه یابد، از جمله آن میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- بصورت دهان به دهان
- بصورت ایمیل یا همان پست الکترونیک
- وبسایت های مربوط به شبکه های اجتماعی( فیسبوک، اینستاگرام، توییتر، لینکدین، تلگرام و غیره)
- سایت های اشتراک گذاری ویدیو (یوتیوب، ویمئو (vimeo)، آپارات، نماشا و غیره)
- انجمن های آنلاین (Online forum)
عناصر مهم بازاریابی ویروسی (وایرال مارکتینگ)
ویروسی شدن یک پیام میتواند تصادفی و یا عمدی باشد؛ یعنی کاربران به صورت خودجوش آن را وایرال کنند یا این که منتشرکننده با برنامه‌ریزی قبلی، طوری محتوا تولید کند که از ویروسی شدن آن اطمینان داشته باشد. صرف نظر از این که چه عاملی باعث وایرال شدن یک محتوا میشود، سه عنصر اصلی در هر استراتژی بازاریابی ویروسی وجود دارد و اگر یکی از آنها غایب باشد، کمپین بازاریابی ویروسی کارساز نخواهد بود:
پیام
پیام ممکن است حاوی هر نوع محتوای مرتبط با یک برند باشد. به عنوان مثال، میتواند یک ویدیو، یک تصویر، یک پادکست، یک الگوی رفتاری، یک گیف یا هر چیز قابل اشتراک‌گذاری باشد.
پیام رسان
هر فردی که پیام را می‌بیند و به اشتراک می‌گذارد، یک پیام‌رسان است. یک پیام‌رسان میتواند مشتری بالفعل یا بالقوه یا حتی کسی باشد که مخاطب هدف شما نیست.
محیط
محیط شامل همه عواملی است که پیام در آنها یا از طریق آنها به اشتراک‌گذاشته میشود. محیط میتواند پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، مصرف کنندگان، مشتریان بالقوه، انتظارات، نگرش ها و غیره باشد.
انواع بازاریابی ویروسی
- ویروس ارزشی
- ویروس فریبی
- ویروس حیاتی
- ویروس مارپیچی
- ویروس ناخوشایند
ویروس ارزشی زمانی منتشر میشود که فرد بخواهد تجربه خود از خرید یک محصول با کیفیت را به اطلاع دیگران برساند. اگر مشتری یک تجربه خوب و منحصربه فرد داشته باشد آن را به دیگران اطلاع می‌دهد. به این حالت بازاریابی ویروسی ارزشی گویند. بر عکس اگر مشتری تجربه بدی داشته باشد که به آن تبلیغات دهان‌به‌دهان منفی گویند آن را به دیگران منتقل می‌کند. به این حالت وایرال مارکتینگ ناخوشایند گویند. احتمال اینکه مشتری ناراضی شروع به نشر تجربه خود کند بسیار بیشتر از آن است که یک مشتری راضی شروع به نشر تجربه خود کند بنابراین سعی کنید مشتریان را راضی نگه دارید.
وایرال مارکتینگ فریبی وقتی است که مشتری نزد فرد دیگری از محصول تعریف کند تا پاداشی را از این طریق دریافت کند. گاهی نیز بازاریابی ویروسی به این علت رخ می‌دهد تا مشتری بعدی نیز تجارب خود را در اختیار فرد اول قرار دهد و این ویروس حیاتی است. در نهایت در ویروس مارپیچی افراد می‌خواهند در تجربیات شاد خود با دیگران شریک شوند.
مزایای بازاریابی ویروسی
از جمله مهم ترین مزایای بازاریابی ویروسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینه کم: چیزی که کمپین های ویروسی را نسبت به سایر روش های بازاریابی متمایز می کند این است که در بازاریابی ویروسی، این کاربران هستند که بخش اعظم کار را برای ما انجام می دهند و همین باعث کاهش یا حتی تقریباً حذف هزینه های توزیع محتوا و تبلیغ می شود. در این حالت دیگر به خرید تبلیغات یا فضا در رسانه های اجتماعی نیازی نیست.
- پتانسیل گستردگی دامنه دسترسی: ویدیویی که در اینترنت ویروسی می شود این پتانسیل را دارد که بدون هیچ تلاش یا صرف هزینه ای به دست جماعت انبوهی از مخاطبان هدف ما برسد. به همین خاطر، کسب و کارهای کوچک یا حتی یک فرد به تنهایی می تواند به کمک بازاریابی ویروسی، یک شبه ره صد ساله را طی کند.
- اجباری و تهاجمی نیست: اجبار و فشار در بازاریابی ویروسی جایگاهی ندارد. در واقع، در این نوع از بازاریابی تصمیم برای مشارکت و به اشتراک گذاری پیام همیشه کاملاً بر عهده کاربر است و لذا هیچ وقت رنگ و بوی فشار و اجبار به خود نمی گیرد. به همین دلیل، درک و حس نسبت به برند و تعامل ایجاد شده در مقایسه با روشهای سنتی تبلیغات بسیار بهتر، مثبت تر و خوشایندتر است.
- بازاریابی ویروسی به رشد برند شما کمک می کند: اگر از نظر خلاقیت و ابتکار واقعاً به هدف بزنیم، محتوایی تولید خواهد شد که آنقدر جالب توجه است که کاربران مشتاقانه آن را به اشتراک می گذارند. همین اقدام باعث می شود که مخاطب، رابطه نزدیکی با برند مربوطه پیدا کند و نقش سفیر برند را بر عهده بگیرد. لذا بازاریابی ویروسی می تواند ابزار بسیار قدرتمندی در جهت برندسازی و افزایش آگاهی نسبت به برند باشد.
مشکلات بازاریابی ویروسی
عامل مزاحمت: در بازاریابی یک عاملی وجود دارد به اسم عامل مزاحمت که این خود یک عامل محدودکننده برای استفاده از روش بازاریابی ویروسی است. اگر شما به عنوان یک بازاریاب تصمیم بگیرد که مثلاً از ایمیل برای هدایت بازدید به سایت خود استفاده کنید، باید با حجم زیادی از ایمیل‌ها رقابت کنید.
تهدیدی برای روابط شخصی: اگر در این نوع بازاریابی شما ضعیف عمل کنید، ممکن است در ابعاد وسیع موقعیت شما را دچار مشکل کند.
کنترل آدرس تجاری: اگر شرکت، کنترل و نظارتی بر روی نام و نشان تجاری خود نداشته باشد. باعث میشود که شرکت نداند که در آینده چه کسی قصد برقراری ارتباط را دارد. این امر موجب میشود که خیلی از پیام‌ها به افرادی غیر از مخاطبان هدف ارسال شود و بی نتیجه باشد.
نداشتن معیار سنجش و اندازه گیری: باید بدانید که شرکت همیشه این امکان را ندارد که فردی را که پست‌های الکترونیک را دریافت می‌کند و اقدامی که انجام می‌دهد را پیگیری کند. به همین دلیل از طریق تکنیک‌های وایرال مارکتینگ در خیلی از موارد شناسایی افرادی که از خدمات شرکت استفاده می‌کنند و آن را انتخاب کرده‌اند ممکن نیست.
نگاره یا رشد بدون نمودار: بازاریابی ویروسی قادر است منجر به مسیرهای رشد غیر قابل پیش‌بینی شود. اما تشخیص اینکه شرکت انتظار چنین رشدی را داشته یا خیر و این که حتی اصلاً شرکت این رشد هدف شرکت بوده یا نه، به ممکن نیست.
نبود ضمانت برای افزایش فروش: یک فعالیت بازاریابی ویروسی اگر بخواهد موفق شود و به فروش و سود بیشتری برسد، باید روی برندینگ خود متمرکز شود. نه اینکه هدف خود را فروش قرار دهد. یک کمپین موفق بازاریابی ویروسی تضمین نمی‌کند که افزایش فروش محصول شما را در پی داشته باشد.
